Hidroklorik asit , insan sindirim sıvısı olan mide asidinin çoğunluğunu oluşturmaktadır. Karmaşık bir işlemde ve enerjik bir yükte parietal hücreler (ayrıca oksitan hücreler olarak da bilinir) tarafından salgılanmaktadır. Bu hücreler, HCl'nin midenin lümenine salgılandığı, geniş bir salgılama ağı (canaliculi olarak adlandırılır) içerir. Hidroklorik asit, Hidrojen ve Klor’dan oluşan oda sıcaklığı 25'nda
sıvı olan bir asittir. Kimyasal formülü HCl olan Hidroklorik asit’in molekül
ağırlığı 36,46 g/mol’dür.Halk arasındaki ismi Tuz Ruhu olan Hidroklorik asit
zehirli bir maddedir.Çalışıldığı ortamda göz,deri ve herhangi bi uzvun
tahrişinden korunmak için sıkı güvenlik önlemleri alınmalıdır.Kimya,Petrol,İlaç
gibi sanayi alanlarında kullanılır.
Hidroflorik Asit
HCl ilk defa MS IX yy.’da Cabir bin Hayyam
isimli simyacının sofra tuzunu Sülfürik asitle tepkimeye sokmasıyla elde
edildi.Hidroklorik asiti tekrar nitrik asitle tepkimeye sokan Cabir bin Hayyam
yine önemli bir çözelti olan Kral Suyu’nu bulmuştur.
Kimyasal Özellikler
Oldukça güçlü bir asit olan Hidroklorik asit’in kimyasal yapısı
oldukça basittir. Bir klor ve bir Hidrojen
atomundan meydana gelen lan Hidroklorik asit suya damıtılma işlemi gördüğünde H+ iyonu
vermekle beraber turnusolu kırmızıya renge çevirmekte ve fenolftaleine renksiz bir görünüm sağlamaktadır. Çinko,demir,alüminyum,magnezyum gibi birçok metale etki ederek hidrojen
açığa çıkarır.Çok iyi bi pas giderici olan Hidroklorik asit Metalik asitlere
eklendiği ve reaksiyona sokulduğu zaman tamamını çözer. Hidroklorik
asit, aktif metallerle kolaylıkla tepkimeye girerek, bunların klorür tuzlarını
yapar ve hidrojen açığa çıkarır. Çinkonun hidroklorik asitle tepkimeye girmesi,
hidrojenin laboratuarda klasik elde ediliş yöntemlerinden bir tanesidir. Mangan dioksit,
permanganat benzeri yükseltgen maddeler klorun hidroklorik asitten ayrışmasına yardımcı olur. Bakır, cıva, gümüş, altın gibi kimi metaller hidroklorik asitten
etkilenmezler. Ametaller ise bu asitle tepkimeye girmezler. Metal oksit ve
hidroklorik asitle ise, hidroklorik asitle klorür tuzu durumuna geçerler.
Hidroklorik asit türlü metal tuzlarını bozmaktadır. Bu asidin nitrik asitle karışımı
halk arasında altın suyu olarak adlandırılmakta ve altın, platin benzeri maddeleri
çözmektedir. Altın suyu bazı metallerden yapılmış takı aksesuarlarının altın
görünümünü almasında ve kararmalarını önleme amacıyla kullanılmaktadır. Eski
parlaklığını kaybetmiş altınlarda altın suyu yardımıyla tekrar parlatılmaktadır.
Hidroklorik asit, yüzde 38 HCl'ye (konsantre derece) kadar çözeltilerde üretilir. Yüzde 40'a kadar daha yüksek konsantrasyonlar kimyasal olarak mümkündür. Fakat buharlaşma oranı o kadar yüksektir ki depolama ve taşıma, basınç ve düşük sıcaklık gibi ekstra önlemlere ihtiyaç duymaktadır. Dolayısıyla, toplu endüstriyel kalite% 30 ila% 34'tür, bu da etkili taşıma ve HCl buharları tarafından sınırlı ürün kaybı için optimize edilmiştir . Evsel amaçlı çözümler, çoğunlukla temizlik, kullanımdan önce seyreltilmesi kuvvetli önerileri ile, genellikle yüzde 10 ila 12'dir.
Hidroklorik asit, yüzde 38 HCl'ye (konsantre derece) kadar çözeltilerde üretilir. Yüzde 40'a kadar daha yüksek konsantrasyonlar kimyasal olarak mümkündür. Fakat buharlaşma oranı o kadar yüksektir ki depolama ve taşıma, basınç ve düşük sıcaklık gibi ekstra önlemlere ihtiyaç duymaktadır. Dolayısıyla, toplu endüstriyel kalite% 30 ila% 34'tür, bu da etkili taşıma ve HCl buharları tarafından sınırlı ürün kaybı için optimize edilmiştir . Evsel amaçlı çözümler, çoğunlukla temizlik, kullanımdan önce seyreltilmesi kuvvetli önerileri ile, genellikle yüzde 10 ila 12'dir.
Fiziksel Özellikler
%38’lik derişim için;
-Yoğunluk :1.18
-Molarite :12.39
-Yoğunluk :1.18
-Molarite :12.39
-pH :-1.1
-K.N. :48°C
-E.N. :-26°C
Hidrkloik asit hidrojen klorürün suda çözünmesiyle ortaya çıkan aynı zamanda başka yöntemler yardımıyla da elde edilebilen bir kimyasal asittir. Yüksek miktarlı üretimlerde başka
maddelerle de karıştırılabilir. Bir diğer ismi ise klorhidrik asittir. Dünyanın en
fazla Hidroklorik asit üretim fabrikalarından Dow Chemical’ın yıllık asit
üretimi neredeyse 2 tondur. FMC,GGC,TC,ANTT benzeri bazı firmalarda ise bu rakam yarım
ve 1.5 ton arasında değişiklik göstermektedir. Dünya sanayisinin Pazar ihtiyacı yıllık 5 milyon ton olduğu düşünülmektedir.
Vücutta ki Etkileri
Gastrik asit, çoğu canlının midesinde var olan önemli bir sindirim ekipmanıdır. Bu asit, hidroklorik asidin seyreltilmiş hali
olarak tanımlanabilmektedir. Normal bir insanda, midede var olan asidin pH değeri 1
ile 2 arasında değişebildiği gibi, mide özsuyunda %0,3 oranında hidroklorik
asit yer almaktadır.Ancak mide özsuyundaki asidin pH değerlerinde herhangi bir
azalma gözlenirse, midede ülserler görülebilmektedir. pH değerinin arttığı
durumlarda da sindirim problemleri yaşanmaktadır.
Gastrik asit, midede, mikroorganizmalara karşı
bariyer görevi üstlenmektedir. Özellikle, yenilen yiyeceklerdeki bakteri
oranını düşürmekte oldukça etkin rol üstlenmektedir. Düşük pH değeri, ayrıca
pepsinozin adı verilen sindirim enzimini harekete geçirmekte kullanılmaktadır.
Düşük pH değerine maruz kalan besinler, oniki parmak bağırsağına geldiğinde
ortamdaki 6'lık pH değeri aracılığıyla tekrar eski hallerine dönmektedir.
Hidroklorik asit, kendi başına, mideyi
delebilecek güçte bir asittir. Ancak midede yer alan kalın mukus tabakası,
asidin mide epitellerine zarar vermesini engeller. Ancak eğer mukus tabakası
çok ince olursa veya asit çok düşük bir pH değerine sahipse, bunun sonucunda
mide ekşimesi, ülserler ve reflü görülebilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder